کتاب عقل سیاسی ایران و هویت خواهی کوردها در سه بخش، متشکل از هشت فصل با یک مقدمه و نتیجه گیری مفصل است. این کتاب جلد اول از پژوهشهایی است که در صدد بازسازی تاریخ سیاسی و فرهنگ کورد در تعامل و تقابل آن با تمدن ایرانی است. برخلاف تصور رایج، اما غلط پژوهشگران ایرانی و مستشرقین، که کُردها را بخشی از تمدن و فرهنگ ایرانی تعریف می کنند، این کتاب بیانگر آن است که کُردها نه تنها ایرانی نیستند بلکه از یک سو، عقل سیاسی ایران با تمامی مولفههای خویش مانند دولت، سرزمین، دین، اسطوره، زبان و سمبل، در تقابل و با نفی و غیرسازی کُردها تکوین یافته است از سوی دیگر بخش اعظم آن چیزی که به ایران مشهور گشته است، از سرزمین گرفته تا فرهنگ و شخصیتهای آن، متعلق به تمدن کورد است که توسط پارس مصادره و مُهر ایرانی بر آن زده اند که در فقدان تاریخ نگاری کوردی، دیدگاه خود از تاریخ را در حاکمیت حقیقت تثبیت کرده اند. کُردها بومی اما ایرانیها مهاجرانی بودند که با فتح و جنگ با مادها بر این سرزمین مسلط شدند و سرزمینهای تسخیر شدهی مادها را ایران زمین، بهشت گمشده و ارض موعود خویش نامیدند. بعد از شکست نظامی و فتح سرزمین مادها، دولت/امپراطوری را برای حفظ فتوحات خود و حفظ سلطهی خویش بر مادها تشکیل داده و امپراطوری ایرانی نه سلطه ی مشترک ماد و پارس بلکه ابزار سلطهی قومی پارس بر ماد بوده است. دین زرتشت در اتحاد با قدرت سیاسی هخامنشیان پارس، اساساً در تقابل با آیین مادی میترا تکوین یافت و میترای مادی در دین زرتشت به اهریمن ملقب شد. اساطیر ایرانی نه اساطیر مشترک ماد و پارس بلکه خاطرهی پیروزی پارس بر ماد و دیگری این اساطیر چون اهریمن، ضحاک، تورانیان، دیوها و شرّ خطاب به مادها است. زبان پارسی با مصادرهی واژگان مادی، یک شبه به دستور داریوش برای حفظ خاطرهی پیروزی بر ماد زایش یافت. فلسفهی عصیان پارس با کوروش، عطش ثروتهای مادی بود و جز با جنگ و خشونت، قدرت از ماد به پارس منتقل نشد. سمبلهای ایرانی چون عقاب و گاو در تقابل با سمبلهای کُردی چون مار و شیر تقدیس یافت. بنابراین، کُردها نه تنها ایرانی نیستند بلکه عقل سیاسی ایران بر پایهی نفی و غیرسازی آنها تکوین یافته است و رابطهی عقل سیاسی ایران با هویت کُردها، رابطهی سرکوب-مصادره است. ضمن سرکوب و تصرف، فرهنگ و سرزمین کُردها را مصادره اما رنگ و لعاب ایرانی/زرتشتی به آن دادهاند. نمونهی کامل این برخورد دوگانه، میترای مادی است که به معنای قرارداد-پردیس بود، اما ایرانیها ضمن نابودی و سرکوب میترای مقدم مادی، میترای تصنعی خورشیدی و فرشتهی اهورا را برساختند در صورتی که میترای مقدم در فرهنگ ایرانی به اهریمن ملقب شد همانطور که با سرکوب و نابودی کُرد واقعی و ملقب گردانیدن به آژیدهاک، تورانی و… ، کُرد تقلبیِ ایرانیِ اصیل را برساختند که متاسفانه چون تاکنون تاریخنگاری کورد از یک سو، محدود به ذکر رویداد و تاریخ بی تاریخ ایلات و عشایر بوده و از سوی دیگر از زاویه ذهنیت مسلط و تاریخ نگاری قوم مسلط به تاریخ خود نگریسته ایم، هیچ درکی از هویت و پدیدارهای فرهنگی و سیاسی خویش نداریم و در فقدان تاریخ نگاری کوردی، ما ملتی بی تاریخ و بی حافظه هستیم به همین دلیل منطق عمل سیاسی کورد در دنیای امروز، فاقد تئوری مناسب با خویش است و سرگردان ایدئولوژیهای غربی چون مارکسیسم –لنینیسم و اسلام سیاسی و…هستیم.این کتاب گام هرچند ناچیزی در پُر کردن خلا فکری و تاریخی کورد است.
کتاب از کتابفروشی خاک و سایت Lulu قابل خریداری است.
http://www.lulu.com/spotlight/Kurds
- از رشید یاسمی گورانی تا گردآورندگان شاهنامه گورانی - 11/04/2024
- اپوزیسیون و ذات نخبگان و روشنفکران ایرانی - 10/14/2024
- تمامیت ارضی؟! - 10/10/2024