ئایا خەبات بۆ سەربەخۆیی کوردستان ستراتیژييەکی ڕاستە یان هەڵەیە؟

مەهدی کاکەیی

حەز دەکەم بابەتییانە باسی ئەو ستراتیژە بکەم کە ئامانجەکانی خەڵکی کوردستان لە ئازادی و سەربەخۆییدا ئەنجام دەدات، لەبەر ئەوە لە کاتی تێبینییەکانمدا بۆ سەرنجەکانی هاوڕێ و دۆستان بۆ بڵاوکراوەکانم، هەندێکیان گیانی نائومێدی و ورەبەردان زاڵن بەسەریاندا سەبارەت به سەربەخۆیی كوردستان، كە بەدەستهێنانی سەربەخۆیی كوردستان به نەشیاو دەبینن بەهۆی كۆنترۆڵكردنی کوردستان لە لایەن ڕامیارییە شكستخواردووەكانی ئێستا وئەو لایەنانه شەڕدەكەن لەناو خۆیاندا و خزمەتی ئەو دەوڵەتانه دەكەن كه كوردستانیان زەوت كردووه، یان بەهۆی بوونى كوردستان له نێوان دەوڵەتە داگیرکەرەکان و گەمارۆدانى لەلایەن ئەم دەوڵەتە دەستکردانەوە، یان دەوڵەتە زلهێزەكان بڕیار لەسەر چارەنووسی گەلە بچووک و لاوازەکان دەدەن و لە نێو ئەو گەلانەشدا گەلی کوردستان، و بيانووى دیکەش کە لەلایەن ئەمانەوە دەدۆزرێنەوە بۆ سەلماندنی نەشیاوی سەربەخۆیی کوردستان. بۆیە بڕیارمدا ئەم بابەتە بنووسم بۆ تاوتوێکردنی ئەم بابەتە گرنگە.

1. رەنگە سەربەخۆیی کوردستان دوای چەند مانگێک یان ساڵێک و رەنگە دوای دەیان یان سەدان ساڵ بەدیبهێنرێت و ئەوەش بەندە بە پێشهاتە نێودەوڵەتی و ناوچەیی و کوردستانییەکانەوە، بۆیە ستراتیژی سەربەخۆیی کوردستان ستراتیژێکی درێژخایەنە بۆ بەدیهێنانی ئەم ئامانجە بە گەشەپێدانی هەلومەرجەكانی كوردستان و ئامادەكردنیان لە ئاستی ناوخۆ و ناوچەیی و نێودەوڵەتی و وەبەرهێنانی دەرفەتی هەرێمی و نێودەوڵەتی لەبەردەستی گەلی كوردستان. دەیان، یان بگرە سەدان ساڵ، ماوەیەكی درێژ نییە لە ژیانی گەلدا، بۆیە دەبێت ستراتیژییەكی دروستی رزگاریخوازی كورد دابڕێژرێت بۆ ئەوەی بە زووترین كات و بە كەمترین زیان بە سەربەخۆیی كوردستان بگات.
2. بەرزنەکردنەوەی دروشمی سەربەخۆیی کوردستان، دانپێدانانێکی ئاشکرایە بە قبوڵکردنی داگیركردنی کوردستان و پارچەپارچەبوون و بڵاوەپێکردنی گەلەکەی و قبوڵکردنی ژیان لە سایەی ئەو دەوڵەتانە کە کوردستانیان زەوت کردووە. ئەم قبوڵکردنیشە خیانەتێكی نەتەوەیی و نیشتمانییە.
3. بارودۆخی ناوچەیی و نێودەوڵەتی بەردەوام لە گۆڕاندایە، بەوپێیەی بەدرێژایی مێژوو وڵات و ئیمپراتۆریەتەكان نەماون و وڵات و ئیمپراتۆریەتی نوێ لەشوێنیان دەركەوتوون، بۆ نموونە نزیكەی (100) سەد ساڵ لەمەوبەر، ئیمپراتۆریەتی عوسمانی حوكمی رۆژهەڵاتی ناوەڕاستی كردووە و بەشێكی لە ئەوروپا، و بەریتانیا دەستەڵاتداری جیهان بوو، و یەکێتی سۆڤیەت زلهێزێکی سەرەکی بوو لە جیهاندا و ئێستا، وەک دەبینین، ئیمپراتۆریەتی عوسمانی نەماوە، و زۆر وڵات لێی دەركەوتوون، و ئەمریکا جێگەی بەریتانیای گرتۆتەوە لە فەرمانڕەوایی جیهان، یەکێتی سۆڤیەت بۆتە چەندین وڵات. بەم شێوەیە ئەو دەوڵەتە دەستکردانە، کە کوردستانيان دزيوه بەپێی مێژوو نامێنن و گۆڕانکاری گەورە لە نەخشەی سیاسی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا ڕوودەدات، کە دەبێت گەلی کوردستان بۆ ئەو گۆڕانکاریانە ئامادە بن. مانەوەی دەوڵەتان و سنوورە ڕامیارییەكانی دەوڵەتان هەمیشەیی نین و بەردەوام تووشی لەناوچوون و گۆڕانکاری دەبن.
4. بەرزنەکردنەوەی دروشمی سەربەخۆیی کوردستان، پرسی کورد دەکاتە بابەتی کاروباری ناوخۆی ئەو وڵاتانە، کە کوردستانیان داگیركردوە، و بەمەش پرسی کورد لە سنووری ئەو وڵاتانەدا دەمێنێتەوە، و ناهێڵێت ببێتە دۆسییەیەكی جیهانی و دانانى به گەلێكی کۆلۆنیالیزەکراو و و ناهێڵێ یارمەتی و كۆمەك وەربگرێت لە كۆمەڵگای نێەدەوڵەتی بۆ رزگارکردنی گەلی کوردستان لە کۆیلایەتی و داگیرکاری.
5. سەركردایەتی كورد نەمر نین، بەڵكو كاتین، وەك چۆن بەدرێژایی مێژوو چەندین پادشا و سەركردە دەركەوتوون و نەماون، بۆیە كۆنتڕۆڵكردنی سەركردە و پارتە دواكەوتوو و شكستخواردوو و گەندەڵەكانی كوردستان كاتییە و چەند ئەوەندە گەلی كوردستان هۆشیاری بەرزتر ببێتەوە ئەوەندە تەمەنی ئەم سەركردە و پارتانە كورتتر دەبێت.
6. لە ڕامیاریدا هیچ دۆستایەتی و هەست و خۆشەویستی و ڕق و کینەیەک نییە. وڵاتە زلهێزەكان بەدوای بەرژەوەندییەکانی خۆیاندا دەگەڕێن، بۆیە لەگەڵ ئەو کەسانەدا کۆکن کە بەرژەوەندییەکانیان دەپارێزن و دوژمنایەتی ئەوانه دەکەن کە هەڕەشە لەو بەرژەوەندییانە دەکەن. پارچەپارچەبوون و دژایەتیی یەكتركردنى هێزە ڕامیارییەكانی كوردستان، وایكردووه وڵاتە زلهێزەكان پرسی كورد پشتگوێ بخەن، بەو پێیەی ئەم پارچەپارچەبوونە دەبێتە هۆی نەبوونی رۆڵی كورد لە هاوكێشە ناوچەییەكان لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست بەهۆی نەتوانینی كوردستان لە هەبوونی ئابوری، دەسەڵاتی سیاسی و کولتووری و سەربازی کە خۆی بەسەر وڵاتە زلهێزەكان و وڵاتانی ناوچەیی ناوچەکەدا بسەپێنێت. کاتێک کورد یەکگرتوو دەبێت و بوونی خۆی لە ناوچەکەدا دەسەلمێنێت، ئەو كاتە وڵاتە زلهێزەكان ڕادەكەن بۆ لای گەلی كوردستان و یارمەتیی و پشتگیری دەكەن بۆ بەدەستهێنانی سەربەخۆیی.
7. راستە كوردستان دەورى گیراوە لەلایەن وڵاتە داگیركەرەكانەوە، بەڵام ژمارەی گەلی كوردستان دەگاتە زیاتر لە (80) ملیۆن و ملیۆنان كورد هەن كە لە وڵاتە داگیركەرەكانى كوردستان دەژین، لە ئەرمینیا، ئازەربایجان، ئیسرائیل، میسر و لوبنان و ئوردن و وڵاتانی تر و لە وڵاتانی ڕەوەند لە هەموو جیهاندا و به یەکگرتن و ڕێکخستنی گەلی کوردستان، وڵاته داگیرکەرەكانی کوردستان ناچار دەكەن کۆتایی بە داگیرکارییەکانیان بهێنن.
8. له‌و ڕوونكردنەوەی سەرەوە بۆمان دەردەكەوێ‌ كه‌ ئه‌و بارودۆخانه‌، كه‌ گەلی كوردستان پێیدا تێده‌په‌ڕێن، هه‌لومه‌رجێكی سه‌ختن كه‌ وا ده‌خوازن خه‌باتی كورد خه‌باتێكی چۆنایه‌تی و تايبەتى بێت، توانای ڕووبه‌ڕووبوونه‌وه‌ی ئه‌و ئاسته‌نگه‌ گه‌ور‌انه‌ ‌بێت، كه‌ له‌ ڕێگه‌ی رزگاری و خۆشگوزەرانی خەڵکی کوردستانن، بە نەهێشتنی دواکەوتوویی کۆمەڵگەی کوردستان و داگیكردنی هزری و فەرهەنگی و دروستكردنی زمانی یەككگرتووی كوردی، یەکگرتنی خەباتی کورد و دروستکردنی بزووتنەوەیەکی رزگاریخوازی دڵسۆز و مۆدێرن و شایستەیی کورد و ڕێکخستنی پێکهاتە کوردییەکان لە وڵاتانی داگیرکەرەكانی کوردستان و دەرەوە، و بەکارهێنانی میکانیزم و ئامرازی کاریگەر بۆ خەبات. ئەو کاتە هیچ هێزێک لە جیهاندا توانای ڕاگرتنی ڕێپێوانی گەلی کوردستان بەرەو ئازادی و سەربەخۆیی نابێت.