ئەردۆغانی تورکیە سوریا بەسەر سەریدا دەگێڕێتەوە

تۆم لوۆنگۆ
١٢-١٥ خولەک

هەروەک لە هەفتەی ڕابردوودا بڵاوکرایەوە، کۆبوونەوەیەکی نێوان ڕووسیا و تورکیا و سوریا لەلایەن وەزیرانی بەرگریی وڵاتەکەیانەوە ئەنجامدرا و سەرجەمیان گفتوگۆکانیان بە “بنیاتنەر” وەسفکرد بۆ چارەسەرکردنی چەند کێشەیەکی هەڵپەسێردراوی وەک پەنابەران و بەڕێوەبردنی هێزە توندڕەو.

لە کاتێکدا هەموومان، بەڕاستی، نیگەرانین لەوەی لە ئۆکرانیا ڕوودەدات، ڕووسەکان بە دزییەوە پێگەی خۆیان لە کەنارەکانی باشووری دەریای ڕەش و ڕۆژهەڵاتی دەریای ناوەڕاست بەهێزتر کردووە.

ئەم دیدارە لەلایەن سەرۆک کۆماری تورکیا، ڕەجەب تەیب ئەردۆغان ڕێکخرابوو و لە وتارەکەی مۆسکۆ تایمزدا باس لەوە کراوە کە؛

لە مانگی نۆڤەمبەری ڕابردوودا، دوای پچڕاندنی پەیوەندییە دیپلۆماسییەکانی لەگەڵ دیمەشق لە ماوەی شەڕی 11 ساڵەدا، ئەردۆغان ڕایگەیاند، ئێستا دیدار لەگەڵ بەشار ئەسەد، ڕێبەری سوریا ئەگەری هەیە.
لە ناوەڕاستی مانگی کانوونی دووەمدا ڕایگەیاند کە دەتوانێت دوای کۆبوونەوەی وەزیرانی بەرگری و دەرەوەی هەردوو وڵات لەگەڵ ئەسەد کۆببێتەوە، لەو کاتەدا وتی: ئێمە دەمانەوێت هەنگاوێکی هاوشێوەی سێ وڵاتی خاوەن سەروەری سوریا تورکیا و ڕووسیا بنین.” .

ئەو پرسانەی کە لە مەترسیدان بۆ ئەردۆغان بە تایبەتی گرنگن، چونکە شەڕی ناوخۆیی درێژخایەن جەماوەرییەکەی تێکداوە و ڕووبەڕووبوونەوەی لەگەڵ پایتەختەکانی ڕۆژئاوا بووەتە هۆی دابەزینی بەهای لیرە لە ساڵی ٢٠١٨ەوە.

لەگەڵ هاتنی هەڵبژاردن و لاوازبوونی پێگەی سیاسی ئەردۆغان بۆ یەکەمجار، دەبێت لە ئێستاوە ئەردۆغان هەنگاو بنێت بۆ باشترکردنی دۆخەکە. ڕێگەدان بە گەڕانەوەی ملیۆنان پەنابەری سووری بۆ سەر ماڵ و حاڵی خۆیان سەرکەوتنێکی سیاسی گەورە دەبێت بۆ ئەردۆغان.

سێرگی شۆیگو وەزیری بەرگری ڕووسیا لەم دانوستانانەدا ئامادەیە، چونکە لە مانگی ئۆکتۆبەرەوە بە هۆکاری ئاشکرا بەرپرسیار نەبووە لە ئۆپەراسیۆنەکانی ئۆکرانیا.

دڵنیاین شۆیگو چەند مانگێکە ئامادەکاری بۆ ئەم کۆبوونەوەیە دەکات، ئەوەش ڕێگە خۆش دەکات بۆ گفتوگۆکانی نێوان تورکیا و سوریا کە ماوەیەکی زۆرە کۆتایی هاتووە.

هەروەک ئەلێکس مێرکۆریس ئاماژەی پێکردووە، ئەردۆغان، سەرۆککۆماری تورکیا سێ هەنگاوی بۆ چارەسەرکردنی کێشەی نێوان تورکیا و سوریا داناوە. ئەم دیدارەی وەزیرانی بەرگری دووەم دیداری ئەوانە.

ئێستا وەزیرانی دەرەوە ئامادەن بۆ کۆبوونەوە. دوای ئەوە پێدەچێت ئەردۆغان و بەشار ئەسەد سەرۆکی سوریا وەک دانوستانکار لەگەڵ ڕوسەکان کۆببنەوە بۆ ئەوەی بە فەرمی کۆتایی بە تێوەگلانی تورکیا لە شەڕی سوریا بهێنن کە زیاتر لە دە ساڵ لەمەوبەر دەستیپێکردووە.

بەبێ تێوەگلانی تورکیا لە سوریا، ئامانجی نیوکۆنەکان بۆ دامرکاندنەوەی هاوردەکردنی غازی ڕووسیا بۆ ئەوروپا هەرگیز بەدی نایەت. ئەمە پاڵنەری سەرەکی شەڕی سوریا بوو لە پلەی یەکەمدا. دەبوو ڕۆژئاواییەکان بەرتیلیان بە ئەردۆغان بدایە بە دەستبەسەرداگرتنی زەوییە بەرفراوانەکان [داگیرکردنی خاکی کورد]، کە ئەو هەوڵی داوە بیکات.

بەڵام کاتێک ئەوەندەی نەکرد کە شەڕ لەگەڵ ڕووسیا دەستپێبکات دوای ئەوەی تورکیا فڕۆکەیەکی جۆری SU-24ی ڕووسی لە تشرینی دووەمی ٢٠١٥دا خستە خوارەوە، پاداشتی کودەتایەکی بەسەردا درا بە سەرۆکایەتی سی ئای ئەی و سوپای ئەمریکا لە بنکەی ئاسمانی ئینجیرلیکەوە بەو هەموو حیساباتەوە، وادیارە بە هۆشداری پێشوەختەی پوتین ڕزگاری بوو، لە شەوی کودەتاکەدا چووەتە ئێران بۆ ئەوەی فەرمانی دژە هێرش بۆ سوپای تورکیا دەربکات.

ئەمە سەرەتای کۆتایی پەیوەندییەکانی تورکیا بوو لەگەڵ ناتۆ و ئەمریکا.

ڕێگای پەیوەندی نێوان تورکیا و ڕووسیا تا ئەم خاڵە لە ڕادەبەدەر بەردین بووە. پوتین لە ۱۲ حاڵەتدا زۆر سەبر و خۆڕاگری لەگەڵ ئەردۆغان هەبووە.

بەڵام ڕاستییەکە ئەوەیە کە تۆ حەزت لێی بێت یان نا، ئەردۆغان لە دوای هاتنە ناوەوەی ڕووسیا بۆ سوریا هەموو ساڵێک لە بەرژەوەندی خۆی مامەڵەی کردووە و بە دەستبەسەرداگرتنی خاکی سوریا خەریکی دروستکردنی هێڵی کاریگەری لەسەر خاکەکە و ئیدیعای توڕەیی دژی ڕۆژهەڵات دەکات، دەریای ناوەڕاست،و لە هەمان کاتدا لەگەڵ ڕۆژئاوا و ڕووسیا لە دژی یەکتر سەبارەت بە فراوانبوونی ناتۆ و سیاسەتی پەنابەران و پشتیوانییەکانی لە ئازەربایجان و ئۆکرانیا، ئارگومێنتێکی سیاسی دەکات.

تەنانەت گەیشتوومەتە ئەو ئەنجامەی کە پێشێلکارییە دووبارەکانی بۆ ئاسمانی یۆنان، کە کەسی دیکە لە جیهاندا نایکات و یۆنانیەکان بە باشی لە چوارچێوەی مافەکانیاندان کە بە زۆر بوەستێنن، ڕەنگە بەشێک بێت لە [عەقڵانیەت] “پاشا شێت”ەکە [عەقڵانیەت] خەڵک لە پەراوێزدا بهێڵەرەوە.

وەک زۆر جار وتم ئەردۆغان ڕۆڵی هەردوولا دەگێڕێت، بەردی سپی یان ڕەش فڕێ دەداتە سەر تەختەی گوو جیۆپۆلەتیکی کاتێک لەگەڵ ئەجێندای خۆیدا بگونجێت.

وە ئەمڕۆش ئامانجە سیاسییەکانی نزیکە لە تەواوبوون. تورکیایەکی سەربەخۆ و لە هەمان کاتدا زلهێزێکی ناوەندی.

بە مێژوویەکی وا، هێورکردنەوە لەگەڵ ئەردۆغان لە ئێستادا کە بەنیازە پەیوەندییەکانی لەگەڵ سوریا باشتر بکات، وەک بۆمبێک وایە کە ڕۆژئاوا نابێت پشتگوێی بخات، چونکە ئەردۆغان لە سەرەتای شەڕی ئۆکرانیا لە مانگی شوباتەوە کێشەی لە پرۆژەی ڕۆژئاوادا دروستکردووە.

بەڵام کاتی ئەم پڕۆژەیە زۆرترین ناڕەحەتە بۆ نیوکۆنسێرڤاتیڤەکانی ئەمریکا/بەریتانیا کە بە ڕوونی ئۆپەراسیۆنی گۆڕینی ڕژێمی ٢٠٢٣یان دژی پوتین لە ڕووسیا پەرەپێدەدەن.

کاتێک هەمووی کۆبکەیتەوە – دژایەتییەکی بەهێز لە ڕاپرسییەکاندا، هەڵاوسانی بەرز، نائارامی ناوخۆیی و هەڵبژاردن لە کۆتایی ئەمساڵدا – کۆتاییهێنان بە شەڕ لە سوریا دەبێ لە سەرووی لیستی کارەکانی ئەردۆغان بێت بۆ ساڵی ٢٠٢٣ و ئەو کارانەش بێبەش نابن دەرئەنجامەکانی.هات.

ساڵانێکە ئەردۆغان هەوڵیداوە خۆی گێل بکات و [مەبەستی ڕاستەقینەی خۆی بشارێتەوە]، ئایا ئێستا کەسێک لە ڕۆژئاوا بەراستی بەم هەنگاوە [دوورکەوتنەوە لە ناتۆ و هاوپەیمانی لەگەڵ ڕۆژهەڵات و ڕووسیا] سەری سوڕماوە؟

لە [سیاسەت]دا، لە سەردەمێکدا، هەمووان فەزای خۆنمایشکردن و مانۆڕکردن بەجێدەهێڵن، تۆش نەک تەنها لایەنی خۆت هەڵبژێریت، بەڵکو دەبێت بە هەمووان ڕابگەیەنیت و کاردانەوەت هەبێت.

کەواتە، ئامانجی جۆن بۆڵتۆن هەمووی لەسەر دەرهێنانی تورکیایە لە ناتۆ. ڕوونە کە ئەمەش لەبەر ئەوەیە کە ئەردۆغان ڕێگری دەکات لە چوونە ناو سوید و فینلاند بۆ ناتۆ، هەروەها پەیوەستبوون بە ناتۆ بۆ بۆڵتۆن گرنگترە لە پاراستنی ڕێڕەوی دابینکردن بۆ سەربازە ئەمریکییەکان کە لە سوریا و عێراق گیریان خواردووە، هەرچەندە ئەردۆغان وەڵامی دایەوە و داوای لە ئەمریکا کرد لە ئینجیرلیک بکشێتەوە.

بڕیارەکەی تورکیا بۆ بەردەوامبوون لە کڕینی [S-400] لە ڕووسیا نەک هەر دەیخاتە ڕێڕەوی پێکدادان لەگەڵ واشنتۆن، بەڵکو هەڕەشەی کۆتاییهێنان بە گرێبەستی F-35 دەکات کە ئەو مانگە هەڵدەوەشێنێتەوە. هه ڕوه ها نیشانه‌ی ئه نقه‌ڕه به ته‌واوی بێڕێزی به ناتۆ ده خاته ڕوو، هه‌ڵوێستێک که ئه ندامه گه‌وره یه‌کی ئه‌ورووپاییه کانی ناتۆی وه‌ک به ڕیتانیا ده بێ نیشانی بده ن که چیتر ناتوانن به ڕگه ی بگرن.

کۆتا هێڵ ئەوەیە، زەلیلکردنی ناتۆ و تورکیا کە بەڕاستی ناتوانم باسی بکەم، زەمینەی بۆ دەرکردنی ئەو وڵاتە لە هاوپەیمانییەکە داناوە.

بەڵام وەک وتم ئەم جۆرە کاردانەوەیە ڕێک ئەوەیە کە ئەردۆغان پێویستی پێیەتی، کە لە مێژە وەک تایەی پێنجەم لەگەڵ تورکیه مامەڵە دەکرێت. نیۆکۆنەکان دەتوانن هەرچی حەزیان لێیە یارییە خراپەکانی دروست بکەن، بەڵام ئایا بەڕاستی بیریان لەوە کردۆتەوە کە چی ڕوودەدات لە داهاتوودا؟

زانینی بیرکردنەوەی نیوکۆنەکان، پێموانییە ئەوان وا بکەن. ئەوان ئەوەندە سەرنجیان لەسەر ڕووسیایە و قەناعەتیان بە دەرئەنجامی شەڕەکەیان هەیە لە دژی، کە دەتوانن یەکێک لە گەورەترین سوپای جیهان بە گرنگییەکی جیۆستراتیژیکی یەکجار زۆرەوە بخەنە خوارەوە و گرنگ نییە.

بەبێ پشتیوانی تورکیا لە ئیدلب، یاخیبووانی ئەوێ لە درێژخایەندا ڕزگاریان نابێت. ئەردۆغان هێرشەکانی بۆ سەر کوردانی SDF لە ڕۆژهەڵاتی سەر بە ئەمریکا زیاتر دەکات. هەروەها ئەمەش ئیسرائیل لە دۆخێکی لاوازتردا دەهێڵێتەوە و بەڕاستی تەنها لە ژێر ڕەحمەتی بەردەوامی ڕووسیادا دەمێنێتەوە.

ڕاپۆرتەکانی ئەم دواییە سەبارەت بە هێرشی مووشەکی قورس بۆ سەر هێزەکانی ئەمریکا لە دێرەزۆر کە لەوێ پارێزگاری لە بارەکانی نەوت دەکەن، نیشانەی ئەوەیە کە هەردوو سوریا و ئێران لەلایەن پوتینەوە لە ڕووبەڕووبوونەوەی ئەمریکا لە سوریا بە کۆت و بەند دەکرێن.

بە لەبەرچاوگرتنی دانپێدانانی ئەنجێلا مێرکڵ کە ڕێککەوتنی مینسک فێڵێک بوو بۆ پڕچەککردنی ئۆکرانیا، پێموانییە پێویستت بە بەڵگەی زیاتر بێت کە پوتین ئێستا لیڤەرە یاساییەکانی خۆی ڕادەکێشێت بەو پێیەی دەزانێت ململانێ حەتمییە.بۆ ئەوەی ڕاستەوخۆ بچێتە شەڕ لەگەڵ ئەمریکا. .

پێش دانپێدانانی مێرکڵ، ڕۆژئاوا توانی بە شێوەیەکی باوەڕپێکراو ئەو گێڕانەوەیە بنیات بنێت کە پوتین بە ناڕەوا ئۆکرانیای داگیرکردووە. کەسانی وەک کۆن کۆفلین کە تا ئێستاش ڕووسیا بە “دەوڵەتی ناپاک” ناودەبەن، گاڵتەجاڕن، خۆنمایشکردنی دیپلۆماسی نەماوە. ناتوانیت ئەو جنۆکەیە بخەیتەوە ناو شووشەکەوە و هێشتا ڕایبگەیەنیت کە گواستنەوەی ڕووسیا بۆ ئۆکرانیا لە ٢/٢٤/٢٠٢٢ بە تەواوی بێ ئیستفزازی بووە.

ئەگەر ڕێککەوتنی مینسک ڕەوا بووایە، ئەوا بیانوویەک دەداتە “هاوپەیمانە” نوێیەکانی پوتین کە چەقۆ لە پشتی بدەن ئەگەر ڕووسیا لە بەرەکانی شەڕدا یان هێزە بە وەکالەتەکانی ڕووسیا لە سوریادا لەرزۆک بێت.

ئێستا کە ئەم گێڕانەوەیە پووچەڵکرایەوە – بۆتە شتێکی دیاریکراو بۆ سەرکردەکانی باشووری جیهانی – پوتین ڕەوایە چیتر لە ڕێگەی پرۆکسییەوە ڕووبەڕووی ئەمریکا نەبێتەوە.

هیچ هۆکارێک نییە بۆ نەبەزاندنی ئەو هێڵە سوورانەی کە هەمیشە وەک لقی زەیتون هەبوون بۆ ئەوەی بنەمای هەوڵە دیپلۆماسییەکانی داهاتوو پێکبهێنن. بارودۆخی ئێستا دەرئەنجامی گەمژە و دەروونپیسی ڕۆژئاوایە بە فێرکارییە بێ نرخەکانیان لە قوتابخانە و زانکۆکانەوە، کە [زیان] نەک تەنها لە ڕوانگەی ڕووسەکانەوە، بەڵکو لە ڕوانگەی تورک و ئێرانی و چینی و پاکستانی و ئەوانی دیکەشەوە قەرەبوو ناکرێتەوە.

پێویستت بە بەڵگەی زیاترە؟ پوتین لەم دواییانەدا دەیان فڕۆکەی جۆری SU-35ی بە ئێران فرۆشت. ئەوە هێڵێکی سووری ناڕاستەوخۆی دیکە بوو بۆ ئارامکردنەوەی ئەمریکا، کە تازە بە هەمان شێوە بڕیویەتی. تا ئەو کاتەی هێزی ئاسمانی ئێران گاڵتەیەک بوو، پوتین لانیکەم دەیتوانی وا خۆی نیشان بدات کە گوێ لە ئەمریکا دەگرێت.

بەڵام، هەموو ئەمانە ئێستا گۆڕاون.

ئێران فڕۆکەی بێفڕۆکەوان بە ڕوسیا دەفرۆشێت بۆ شکستدانی سوپای ئۆکرانیا، ڕوسیاش فڕۆکەی جۆری SU-35 بۆ ئێران دەنێرێت بۆ کۆتاییهێنان بە هەڕەشەکانی ئیسرائیل بۆ هەر بۆردومانێکی دوور مەودا.

بنبەستە کۆنەکان نەماون.

لەگەڵ هەموو ئەو شتانەی کە دەگوزەرێن، ئایا سەیرە بیبی ناتانیاهۆ سەرلەنوێ سەریهەڵداوەتەوە و بۆردومانکردنی فڕۆکەخانەی دیمەشقی زیاتر کردووە و دیارە ئێستا فڕۆکەخانەی داخستووە؟ ئایا جێگای سەرسوڕمانە کە شەڕی دژی ئێران دەستپێکرد؟

بەڵام لە هەمان کاتدا وەزیری بەرگری نوێی ئێسرائیل دوودڵه لە پاڵپشتیکردنی ئۆکرانیا و کۆنەپەرستە نوێیەکانی بەریتانیا چۆن پەیوەندی خۆیان لەگەڵ ڕووسیا، دەوڵەتی ناپاک، بەهێزتر دەکەن؟

مەسەلەکە ئەوەیە کە تا ئەمەریکا و یەکێتی ئەوروپا ڕەنگی ڕاستەقینەی خۆیان نیشان نەدا، دەبوو پوتین هیوای دیپلۆماسی بخوازێت و سنووری نەبەزاندبا.

پێش ئەوەی بتوانێت ئەمە بکات، پێویستە درۆ و دووفاقیی ڕۆژئاوا ئاشکرا بکرێت، یان ئەو هاوپەیمانییە ناسکەی کە بۆ بەرەنگاربوونەوەی ڕۆژئاوا دروستی کردوو، ڕەنگە بڕووخێت.

مێرکڵ لەم ڕووەوە چاکەیەکی لەگەڵ پوتین کرد. هەروەها مێرکڵ لە داڤۆس هاوکار بوو بۆ ئەوەی لە هەموو کێشەکانی ئێستا، ئەمریکای تاوانبار بکات.

ئێستا پوتین هەموویان دەبڕێت و ئەردۆغان بەدوایدا دەڕوات.

نیوکۆنسێرڤاتیڤەکان تووڕەن، بەڵام جگە لە خۆیان کەسیان نییە تاوانبار بکەن کە متمانەیان بە شەڕەکە کردووە بە هاوبەشە ئەوروپییە متمانەپێنەکراوەکان کە ئەجێندایەکی زۆر جیاوازیان هەیە.

هەروەها پەیوەندییە زۆر پشێوی ئەردۆغان لەگەڵ مێرکڵ لەسەر کۆچبەری و پەیوەستبوون بە یەکێتی ئەوروپا لەبیرت بێت. یەکێتی ئەوروپا ساڵانێک لەبەردەمیدا هەڵواسیوە لە کاتێکدا هەڕەشەی لافاوکردنی ئەوروپای بە کۆچبەری زیاتر دەکرد.

ئەم چەقبەستووییە چەند ساڵێک لەمەوبەر شکا، ئێستاش ئەردۆغان دەبێت ڕێگایەک پێشکەش بە سوورییەکان و لوبنانییەکان بکات بۆ گەڕانەوە بۆ ماڵەکانیان، بۆ ئەوەی بارگرانییە قورسەکەی سەر ئابووری و پەیکەری کۆمەڵایەتی تورکیا کەم بکاتەوە.

بۆیە ئەردۆغان هەمیشە دەیزانی مێرکڵ بەڕاستی کێیە. ئەو ڕێک ئەوەیە کە مێرکۆریس لە ڕابردوودا وەسفی کردووە، کەسێک کە بەم هەموو تۆپانە هەنگاو دەنێت بۆ پاراستنی دۆخی ئێستا. ئەم دۆخەی ئێستا کات دەکڕێت بۆ گەیشتن بە ئەجێندای داڤۆس. ئەوە تەنها شتێک بوو کە هەبوو.

من هەمیشە وتوومە کە پوتین و هاوکارەکانی هێرشێکی هاوتەریب بەکاردەهێنن بۆ بەرپەرچدانەوەی پێداگری سەرسەختانەی نیوکۆنسێرڤاتیڤەکان لەسەر شەڕانگێزی بەرامبەر ڕووسیا. ئەگەر نیوکۆنسێرڤاتیڤەکان لە گۆڕەپانێکدا پاڵ بنێن، پوتین لە گۆڕەپانێکی دیکەدا شەڕێکی بە هەمان شێوە هاوتەریب بەڕێوەدەبات.

وە ئەوەی لێرەدا جێی سەرنجە ئەوەیە کە لە شوێنێکدا تەواوی گێڕانەوەی “پوتین دەستدرێژکارە” لە ڕەوتی سەرەکیدا دەڕووخێت، چونکە تێچوون و گرەوەکان بە ڕادەیەکی پێویست بەرز دەبن، چونکە خەڵکی ڕۆژئاوا قەناعەتیان نییە بۆچی ئۆکرانیا یان سوریا شەڕی ئەوانە . گرێبەستەکان هەرگیز بەڕاستی مۆر نەکرابوون.

ئەمەش بەو مانایەیە کە سوریا لە شوێنێکدا فڕۆکەیەکی جۆری ئێف ١٦ی ئیسرائیلی دەخاتە خوارەوە و ئیسرائیل ناچار دەبێت تۆڵەی خۆی بکاتەوە. یان بیبی ئیستفزازی بکەن کە ئەوەندە بەپەلە شتێک بکات کە کەس نەتوانێت بە قازانجی خۆی بیگۆڕێت.

لە هەر حاڵەتێکدا ئەوەی پوتین لێرەدا بە هاوکاری ئەردۆغان کردوویەتی ئەوەیە کە تەواوی دینامیکی دەسەڵاتی هێرشبەری ڕۆژئاوا بەسەر خودی ڕۆژئاوادا بگۆڕێت.

ئێستا ڕووسەکان دەتوانن ڕێگە بە سوریا و ئێران بدەن “بەرگری” لە خۆیان بکەن لە کاتێکدا دەستەکانی پوتین زیاتر لەوێ پاک و خاوێنە.

ئێستا قۆناغی ڕاستەقینەی “پەیوەندیکردن بە بلۆف” دەست پێدەکات.

ئێستا، دەبینین تا چەند بایدن دەتوانێت سەربازەکانی لە سوریا بهێڵێتەوە و نەوتەکە بفرۆشێت و چۆن دەسەڵاتی سزاکان لە چەند هەفتەی داهاتوودا لادەبرێت لەکاتێکدا تورکیا دەست دەکات بە شکاندنی سزاکان.

چاوەڕوانی ئۆپەراسیۆنی گۆڕینی ڕژێم بن لە پاییزی ئەمساڵ لە تورکیا. تا ئەو کاتەی هێزی ئاسمانی سپای پاسدارانی ئێران ئەوەندە بەهێز بێت کە بەرگری لە خۆی بکات، چاوەڕوان بن دەستدرێژی ئیسرائیل بۆ سەر سوریا و ئێران پەرە بستێنێت.

هەموو ململانێکانی ئەم ناوچەیە یەک بە یەک تیک دەدەن: سوریا، عێراق، یەمەن.

وە کلیلی هەموو شتێک ئەوە بوو کە [پوتین] ئەردۆغان بکرێتە ئامرازێک بۆ ئاشکراکردنی درۆی ڕۆژئاوا و ڕووخاندنی ئەم نەوەیە لە “سەرکردە” لە ڕۆژئاوا.