توافق دوستی بین کوردستان و آذربایجان

محسن کاکارش

توافق دوستی و همکاری بین حکومت‌های خودمختار کوردستان و آذربایجان شکلی از مقاومت مشترک به حاشیه رانده‌شدگان در برابر سرکوب و استعمار داخلی بود. این توافق مکتوب در آن زمان نشان داد، دهه‌ها تلاش مستمر حکومت مرکزی برای ایجاد تفرقه به منظور تسلط کامل گروه غالب نه تنها بی‌نتیجه‌مانده است، بلکه کوردها و ترک‌ها فصل تازه‌ای از همزیستی مسالمت‌آمیز را آغاز کرده‌اند. گرچه عمر حکومت‌های خودمختار ترک‌ها و کوردها کوتاه بود، اما سنت احترام به گوناگونی و تنوع‌ بین آنان باقی خواهد ماند. چرا که این تجربه و دیگر تجربه‌های تاریخی نشان داده است، سرکوب مشترک، زمینه‌های مقاومت مشترک و دوستی بین به حاشیه‌رانده شدگان را رقم خواهد زد.

متن توافق

١- نمایندگانی میان دو ملت ملی در هر زمینه‌ای که ضروری تشخیص داده شود، مبادله خواهد شد.
٢- در برخی از مناطق آذربایجان که کوردها در آن سکونت دارند، کوردها در امور مدیریتی دولت مشارکت خواهند کرد و همچنین در برخی از مناطق کردستان که آذربایجانی‌ها در آن سکونت دارند، آذربایجانی‌ها در امور مدیریتی دولت مشارکت خواهند نمود.
٣- به منظور حل مشکلات اقتصادی مشترک میان دو ملت، کمیسیون اقتصادی مختلطی تشکیل می‌شود و روسای هر دو دولت ملی تلاش خواهند کرد که مصوبات این کمسیون را به اجرا گذارند.
٤- همکاری با نیروهای نظامی دولت ملی آذربایجان مورد تاکید است و در زمان ضرورت نیروهای نظامی هر دو دولت به صورت متقابل هر گونه کمک ضروری به همدیگر را ارائه خواهند نمود.
۵- اگر هر گونه مذاکره‌ای با دولت تهران ضرورت پیدا کند، این مذاکرده باید پس از توافق میان دو دولت ملی آذربایجان و کوردستان صورت گیرد.
٦- دولت ملی آذربایجان تا جایی که ممکن است شرایط لازم را برای توسعه زبان و فرهنگ ملی کوردها که در قلمرو آذربایجان زندگی می‌کنند را فراهم خواهد کرد و دولت ملی کوردستان نیز به همان ترتیب تا جایی که ممکن است شرایط لازم را برای توسعه زبان و فرهنگ ملی آذربایجانی‌هایی که در کوردستان زندگی می‌کنند، فراهم خواهد کرد.
۷- هر دو طرف قرارداد، قدم‌های مشترکی را برای مجازات هر کسی که در صدد تخریب و یا تضییع دوستی تاریخی و برادری ملی – دمکراتیک میان دو ملت باشد، بر خواهند داشت.

سرچشمه

بلاگ ژەقنەمووت